महाराष्ट्रात सर्व स्तरावरील शिक्षणाच्या सार्वत्रिक प्रवेशाचे प्रमाण सुधारले! शिक्षण मंत्रालयाची संसदेत माहिती
उच्च माध्यमिक स्तरावरील (Higher Secondary) Gross Access Ratio (GAR) मध्ये मोठी वाढ; समग्र शिक्षा योजनेची अंमलबजावणी
मुंबई, दि.१५ डिसेंबर २०२५, मॅक्स मंथन डेली न्यूज:
शिक्षण मंत्रालयाने संसदेत माहिती दिली आहे की, २०१८-१९ ते २०२४-२५ या काळात महाराष्ट्रामध्ये आणि इतर प्रदेशांमध्ये शालेय शिक्षणाच्या सर्व स्तरांवर सार्वत्रिक प्रवेशाचे प्रमाण (Universal Access) सुधारले आहे. सकल प्रवेश गुणोत्तर (Gross Access Ratio – GAR) च्या आकडेवारीतून हे स्पष्ट होते.
खासदार संदिपन भुमरे (छत्रपती संभाजीनगर), निलेश लंके (अहिल्यानगर), शिवाजी काळगे (लातूर) आणि कलाबेन डेलकर (दादरा आणि नगर हवेली) या खासदारांनी एकत्र येऊन दुर्गम भागातील शिक्षण आव्हानांवर प्रश्न विचारला होता, त्याला उत्तर देताना मंत्रालयाने ही माहिती दिली.
‘GAR’ म्हणजे एका वर्षात शाळेच्या विशिष्ट अंतराच्या निकषात येणाऱ्या एकूण गावे/वस्त्यांची संख्या.
| शिक्षणाचा स्तर | २०१८-१९ मधील GAR | २०२४-२५ मधील GAR |
| प्राथमिक | ९५.५१% | ९७.८३% |
| उच्च प्राथमिक | ८४.८४% | ९१.३५% |
| उच्च माध्यमिक | ५५.२३% | ८५.८२% |
| माध्यमिक | ९४.०८% | ८९.७७% (घट) |
लक्षात घेण्याजोगी बाब: उच्च माध्यमिक स्तरावरील (Higher Secondary) GAR मध्ये ५५.२३% वरून ८५.८२% पर्यंत लक्षणीय सुधारणा झाली आहे. मात्र, याच काळात माध्यमिक स्तरावरील (Secondary Section) हे प्रमाण ९४.०८% वरून ८९.७७% पर्यंत घटले आहे.
शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभागाचे राज्यमंत्री (स्वतंत्र प्रभार) जयंत सिंग यांनी प्रश्नाला उत्तर देताना सांगितले की, बालकांचा मोफत आणि सक्तीच्या शिक्षणाचा अधिकार (RTE) अधिनियम, २००९ च्या कलम ६ नुसार, प्राथमिक शाळांचा सार्वत्रिक प्रवेश सुनिश्चित करण्यासाठी योग्य सरकारने निश्चित क्षेत्र किंवा शेजारच्या मर्यादेत शाळा स्थापन करणे अनिवार्य आहे.
मंत्रालयाने असेही नमूद केले की, राष्ट्रीय शिक्षण धोरण, २०२० च्या शिफारशीनुसार शालेय शिक्षणासाठी ‘समग्र शिक्षा’ ही एकात्मिक केंद्र पुरस्कृत योजना २०१८-१९ पासून लागू केली जात आहे. या योजनेचा उद्देश सर्व मुलांना समान आणि समावेशक वर्ग वातावरण मिळणे, तसेच त्यांना दर्जेदार आणि सर्वांगीण शिक्षण उपलब्ध व्हावे हा आहे.
© २०२५ मॅक्स मंथन डेली न्यूज. सर्व हक्क राखीव.
