‘विनिंग टेम्पलेट’च्या विरोधात टीम इंडियाची रणनीती का? कुलदीप यादव ऐवजी फिंगर-स्पिनर्सवर भर देणे आहे धोक्याचे!

२०२७ विश्वचषकात फलंदाजीच्या खोलीवर (Batting Depth) भर देण्याची ‘डिफेन्सिव्ह’ मानसिकता महाग पडू शकते; ऑस्ट्रेलियातील पराभवानंतर तज्ज्ञांचे मत

दि. २५ ऑक्टोबर २०२५, मॅक्स मंथन डेली न्यूज:

टीम इंडियाचे मुख्य प्रशिक्षक गौतम गंभीर यांच्या १५ महिन्यांच्या कार्यकाळात भारताने परदेशात सलग दोन एकदिवसीय मालिका गमावल्या आहेत. या पराभवांमध्ये एक गोष्ट प्रामुख्याने दिसली, ती म्हणजे संघाने कुलदीप यादव सारख्या ‘मॅच-विनर’ मनगटी फिरकी गोलंदाजाऐवजी फिंगर-स्पिनर्स (Axar Patel, Washington Sundar) वर ठेवलेला भर. आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये मर्यादित षटकांच्या क्रिकेटमध्ये फिंगर-स्पिनर्सची उपयुक्तता कमी होत असतानाही भारताची ही रणनीती ‘SENA’ (दक्षिण आफ्रिका, इंग्लंड, न्यूझीलंड, ऑस्ट्रेलिया) देशांमधील विजयाच्या सिद्ध टेम्पलेटच्या विरोधात जाणारी आहे.

ऑस्ट्रेलियन मालिकेतील लाजिरवाण्या पराभवानंतर, टीम इंडियाच्या रणनीतीवर आणि २०२७ च्या विश्वचषकासाठी असलेल्या दृष्टिकोनावर गंभीर प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत.

१. ‘बॅटिंग डेप्थ’चा आग्रह: अक्षर पटेल आणि वॉशिंग्टन सुंदर या फलंदाजी करू शकणाऱ्या फिरकीपटूंना संघात स्थान देऊन, संघ व्यवस्थापनाने आपली मानसिकता ‘विनिंग ॲटॅक’ ऐवजी ‘बॅटिंग डेप्थ’ कडे झुकवली आहे. ही मानसिकता आक्रमकतेऐवजी बचावात्मक असून, २०२७ च्या दक्षिण आफ्रिकेतील विश्वचषकात याचे मोठे नुकसान होऊ शकते.

२. मनगटी फिरकीपटूंची उपयुक्तता: जानेवारी २०१६ पासून ऑस्ट्रेलियामध्ये पाहुण्या संघांनी यजमानांविरुद्ध मिळवलेल्या विजयांमध्ये फिरकी गोलंदाजांनी घेतलेल्या एकूण ३०% (४२/१३९) विकेट्सपैकी, मनगटी फिरकी गोलंदाजांनी टॉप-५ मध्ये तीन स्थाने पटकावली आहेत.

• या यादीत कुलदीप यादव (१२ सामन्यांत ३१ बळी) हा उत्कृष्ट स्ट्राइक रेट (२०.४) आणि सरासरी (१४.८०) सह दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.

• या आकडेवारीवरून हे स्पष्ट होते की, SENA देशांमध्ये पारंपारिक फिंगर-स्पिनर्सपेक्षा मनगटी फिरकी गोलंदाज (Wrist-Spinners) विकेट घेण्यात अधिक प्रभावी ठरतात.

ॲडलेडमध्ये ऑस्ट्रेलियाच्या २६५ धावांच्या पाठलागात अक्षर पटेल आणि वॉशिंग्टन सुंदर यांनी मधल्या षटकांमध्ये (ओव्हर २२ ते ३७) गोलंदाजीची जबाबदारी घेतली होती. त्यांनी काही काळ धावांवर नियंत्रण ठेवले असले तरी, जेव्हा ऑस्ट्रेलियाच्या फलंदाजांनी आक्रमक पवित्रा घेतला, तेव्हा हे दोघेही अपयशी ठरले.

• ओव्हर ३१ ते ४१ दरम्यान, अक्षर, सुंदर आणि वेगवान गोलंदाज हर्षित राणा यांनी मिळून सात चौकार आणि चार षटकार दिले.

• यामुळे भारताच्या हातून सामना निसटला, ज्यामुळे २००८-२०१० च्या दशकात रविचंद्रन अश्विन आणि रवींद्र जडेजा यांच्या बाबतीतही असेच घडले होते, जेव्हा ऑस्ट्रेलियन फलंदाजांनी मधल्या षटकांत आक्रमक होऊन सामना लवकर संपवला होता.

माजी खेळाडू आर. अश्विन यांनीही या रणनीतीवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले आहे. ते म्हणतात की, “बॅटिंग डेप्थसाठी अक्षर आणि सुंदरला स्थान दिलं जातं, पण गोलंदाजीवरही लक्ष द्यायला हवं. कुलदीप सारख्या गोलंदाजाला मोठ्या मैदानांवर अधिक उसळी मिळते, ज्यामुळे तो जास्त प्रभावी ठरतो. त्याला स्वातंत्र्य दिलं पाहिजे.”

फलंदाजीच्या खोलीचा मोह गौतम गंभीर यांच्या नेतृत्वाखालील संघ व्यवस्थापनाला ‘स्ट्राइक बॉलर्स’ कडे दुर्लक्ष करण्यास लावत आहे. जसप्रीत बुमराह आणि हार्दिक पंड्या यांच्या अनुपस्थितीत ही समस्या अधिक गंभीर झाली आहे.

आगामी काळात २०२६ मध्ये इंग्लंड आणि न्यूझीलंडमध्ये प्रत्येकी तीन सामने खेळण्याची संधी भारताला आहे. या परदेश दौऱ्यांमध्ये जर भारताने दोन-दोन ऑर्थोडॉक्स स्पिनर्ससह मैदानात उतरण्याचा निर्णय कायम ठेवला, तर २०२७ च्या विश्वचषकात भारताला विजयाच्या स्थापित टेम्पलेटच्या विरोधात मोठी लढाई लढावी लागेल.

© २०२५ मॅक्स मंथन डेली न्यूज. सर्व हक्क राखीव.